ارزیابی عملکرد بانک‌های بخش خصوصی در ایران بر اساس شاخص‌های توانایی مالی با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، موسسه آموزش عالی مهر البرز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد ، مدیریت مالی- بانکداری، موسسه آموزش عالی مهر البرز

10.30495/jik.2024.23167

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد بانک‌های بخش خصوصی در ایران بر اساس شاخص‌های توانایی مالی با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره فازی است. بنابراین این بانکها بر اساس عملکرد مالی آنها با استفاده از شاخص های مالی تحت مدل تصمیم‌گیری فازی اولویت بندی شده اند. تحقیق حاضر از منظر ماهیت کاربردی- توسعه ای و از منظر روش پیمایشی می‌باشد و از نظر ماهیت داده‌ها از نوع کیفی می‌باشد. در این پژوهش شاخص‌ها و گزینه‌های ارزیابی عملکرد بانک‌های بخش خصوصی در ایران بر اساس شاخص‌های توانایی مالی به کمک مرور ادبیات مطالعات مختلف، با استفاده از روش‌های دلفی فازی، ماتریس مقایسات زوجی و تاپسیس فازی با ارائه 3 پرسش نامه در 3 مرحله میان 36 نفر افراد نمونه آماری به تحلیل و بررسی پرداخته شد. نتایج روش دلفی فازی نشان داد شاخص‌های درآمد بهره به کل وجوه، سود عملیاتی به کل وجوه و بهره صرف شده به کل وجوه باید حذف شوند. بر اساس نتایج ماتریس مقایسات زوجی شاخص نسبت پوشش هزینه‌های مالی مهم‌ترین و شاخص هزینه‌های عملیاتی به کل وجوه کم اهمیت‌ترین شاخص میباشد. با توجه به نتایج تاپسیس فازی براساس وزن‌های حاصل از ماتریس مقایسات زوجی نیز به ترتیب بانک کارفرین، بانک انصار و بانک پاسارگاد رتبه 1 الی 3 را به خود اختصاص دادند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد مدیران بانکی می‌توانند با پایش و بررسی دقیق شاخص های شش گانه شناسایی شده در این پژوهش و تاکید بر بهبود عناصر سازنده این شاخص‌ها نسبت به ارتقاء کیفی و افزایش توانگری مالی بانک کمک شایانی بنمایند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the performance of private sector banks in Iran based on financial ability indicators using the fuzzy multi-criteria decision making method

نویسندگان [English]

  • Akbar Eftekhari Aliabadi 1
  • Morteza Momen 2
1 Department of Finance, Faculty of Management, Mehralborz institution.
2 Financial- Banking Department. Faculty of management ,MehrAlborz Institution, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The main goal of the current research is to evaluate the performance of private sector banks in Iran based on financial ability indicators using the fuzzy multi-criteria decision making method. The current research is from the point of view of applied-developmental nature and from the point of view of survey method, and in terms of the nature of the data, it is of qualitative type.
In this research, indicators and options for evaluating with the help of reviewing the literature of various studies, using fuzzy Delphi methods, paired comparison matrix and fuzzy TOPSIS by presenting 3 questionnaires in 3 stages among 36 people The statistical sample was analyzed. The results showed that the indicators of interest income to total funds, operating profit to total funds and interest spent to total funds should be removed.
According to the results of the matrix of paired comparisons, the index of the coverage ratio of financial expenses is the most important and the index of operational expenses to total funds is the least important index. According to the fuzzy TOPSIS results, based on the weights obtained from the pairwise comparison matrix, Carfarin Bank, Ansar Bank and Pasargad Bank ranked 1st to 3rd respectively. The results of this research show that bank managers can help by monitoring and carefully examining the six indicators identified in this research and emphasizing the improvement of the constituent elements of these indicators in terms of improving the quality and increasing the financial strength of the bank.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Performance evaluation
  • private sector banks
  • financial ability indicators
احمد وند، محمد رحیم (1392). واکاوی عملکرد خصوصی سازی در ایران، فصلنامه سیاست‌های مالی واقتصادی ویژه نامه کارنامه اقتصادی دولت، سال یکم، شماره2، صص182-143.
اسماعیل زاده, علی, امیری, حمیده. (1394). بررسی ابزارهای نوین تأمین مالی و راهکارهای اجرایی نمودن آن در بانک تجارت. اقتصاد مالی, 9(31), 57-76.
خدامی پور، احمد، محرومی، رامین (1391). تاثیر افشای داوطلبانه بر مربوز بودن سود هر سهم، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، سال پنجم، ش چهاردهم.
زمانی، علی اکبر. اعظمی مقدم، مجید. (1389)، تسهیلات غیر مجاز بانکی، موانع و چالش‌های مبارزه، کارآگاه، دوره دوم، سال سوم، شماره 11.
سلیمانی, برنا, نعمتی, مهرداد, الماسی, حسن. (1399). ارزیابی عملکرد بانک‌های خصوصی در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس مدل CAMEL. اقتصاد مالی financial Economics, 14(50), 115-144.
عامری، مریم و عبدلی، محمدرضا (1399). بررسی ارتباط میان ساختار سرمایه، رتبه نقدشوندگی و بحران‌های مالی در بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران،هفتمین کنفرانس بین المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب و کار،تهران.
عباسقلی پور، محسن (1392). عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد بانک ها، بانک و اقتصاد، دوره 17، شماره .
ملک اخلاق، اسماعیل.؛ رمضانیان، محمدرحیم.؛ رفیعی امام، فائقه. (1391). شناسایی و رتبه بندی عوامل موفقیت بانکداری الکترونیکی. فصلنامه چشم انداز مدیریت صنعتی، سال دوم، شماره 7، صص 9-29.
نوری فر، زینب و سیدرضائی، آرزو (1399). نقش حسابرسی داخلی بر رابطه بین عملکرد و بحران مالی در بانک ها، موسسات اعتباری، بیمه و شرکت‌های سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، دوره: 4، شماره: 39.
نوری نژاد، خدیجه و حاجی آقاجانی، اعظم (1400). تبیین رابطه سرمایه فکری با جذب منابع مالی (مورد مطالعه: شعب بانک ملت استان مازندران)، هشتمین کنفرانس بین المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب و کار، تهران.
Amile, M., Sedaghat, M., & Poorhossein, M. (2013). Performance Evaluation of Banks using Fuzzy AHP and TOPSIS, Case study: State-owned Banks, Partially Private and Private Banks in Iran. Caspian Journal of Applied Sciences Research, 2(3).
Bhatia, A., Mahajan, P., & Chander, S. (2012). Determinants of profitability of private sector banks in India. Indian Journal of Accounting, 42(2), 39-51.
Gupta, S., Mathew, M., Gupta, S., & Dawar, V. (2021). Benchmarking the private sector banks in India using MCDM approach. Journal of Public Affairs, 21(2), e2409.
Jackson, P. (2012). Value for money and international development: Deconstructing myths to promote a more constructive discussion.
Nawaz, T. (2019). Intellectual capital profiles and financial performance of Islamic banks in the UK. International Journal of Learning and Intellectual Capital, 16(1), 87-97.
Robin, I., Salim, R., & Bloch, H. (2018). Financial performance of commercial banks in the post-reform era: Further evidence from Bangladesh. Economic Analysis and Policy, 58, 43-54.
Sufian, F., & Habibullah, M. S. (2010). Does economic freedom fosters banks’ performance? Panel evidence from Malaysia. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 6(2), 77-91.