اوراق بهادارسازی بیمه‌ها در صنایع پیش‌ران (مبتنی بر ساختار اوراق مالی اسلامی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

از آنجایی‌که ظرفیت سرمایه‌ای بیمه ها در ایران به قدر کافی نمی‌باشد و در این زمینه بیمه های ایرانی با مشکلات فراوانی روبرو هستند، کارشناسان مالی درصدد برآمده اند که از طریق بازار سرمایه کاستی موجود را جبران نمایند. امروزه و در شرایط کنونی اقتصاد ایران، با اعمال تحریم‌های بین المللی در زمینه بیمه های صنایع پیش‌رانی مانند صنعت نفت، این کمبود ظرفیت سرمایه ای بیش از پیش احساس می شود و شرکت های داخلی توان بیمه پروژه های بزرگ را ندارند.
در این تحقیق که از نوع کاربردی است، با استفاده از روش تحلیلی- ‌توصیفی سعی می‌شود راهکاری جهت تعامل بین بازار سرمایه و بیمه برای حل معضل اصلی کمبود ظرفیت سرمایه‌ای بیمه‌های داخلی پیشنهاد شود و از طریق تبدیل ریسک به اوراق بهادار، به ارائه ابزارهای نوین مالی به نام "اوراق مالی اسلامی بیمه اتکایی" جهت انتقال ریسک در صنایع پیش-ران بپردازد. صنایع پیش‌ران در هرکشوری صنایعی هستند که موتور محرک آن اقتصاد محسوب می‌شوند و این نقش در اقتصاد ایران عمدتاً برعهده صنعت نفت و در مرتبه بعدی صنایعی مانند خودرو و فولاد است. پس از تحریم بیمه های حوزه نفت و پتروشیمی، اوراق بیمه ای با تبدیل نمودن تهدید تحریم به یک فرصت می‌تواند جایگزین مناسبی برای راهکارهای ارائه شده جهت مقابله با این تحریم ها محسوب گردد. . این تحقیق به بسط مدل اوراق مالی اسلامی بیمه اتکایی در صنایع مختلف پرداخته است و کمیته عالی بیمه و بازار سرمایه را برای هماهنگی های بیشتر در این زمینه پیشنهاد داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Securitization of Insurances In the Leading Industries (Based On Sukuk Models)

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Javad Mirtaher
  • Mahdiar Sarshar
چکیده [English]

Because Iran’s economy is based on oil industry, related issues in this area are very important. One of the important issues in this context is the low participation of oil industry in the total portfolio of the insurance industry that suggests numerous challenges in the interaction between these two huge industries.
In addition, the imposition of international sanctions against oil projects and oil shipping insurance have created new sets of problems which call for scientific and applied researches in this field. Various investigations indicate that the failure of domestic insurance companies in entering into oil industry is related to lack of capital capacity in Iran’s insurance industry.
This practical study has used an analytical descriptive method which tries to suggest different solutions for interaction between capital markets and insurance to solve the main issue which is “lack of capital capacity in Iran’s insurances”, through the risk securitization which provides a new financial instrument called “Reinsurance Islamic Financial Securities (Reinsurance Sukuk)” to transfer the risk in oil industry based on Imamia jurisprudence.
This instrument is introduced as a comprehensive solution to be utilized in the interaction between insurance industry and the capital market ,especially during the sanctions when the government has established specific funds for supporting reinsurance policies making this instrument more important due to converting sanction’s threat to opportunity and this instrument can be an alternative for this fund. In addition, Reinsurance Sukuk is an efficient solution for increasing capital capacity of insurance companies in non-sanctioned periods. On the one hand, very high standards required in the leading industry field for this fund and the low probability of damages incurred, and on the other hand heavy demanded premium increases the efficiency and attractiveness of these instruments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic financial securities (Sukuk)
  • reinsurance
  • risk transfer
  • the leading industries
  • Securitization
*       امام خمینی، روح ا... موسوی؛ تحریر الوسیله، بیروت، سفارۀ الجمهوریۀ الاسلامیۀ الایرانیۀ، الطبعۀ الاولی:1987، ج2.
*       ایزدی،‌ محمد(1384)، "مزایای اوارق قرضه مرتبط با بیمه‌ برای بیمه‌گران اموال/حوادث"، تازه‌های جهان بیمه، شماره 91، صص 25-29.
*       تهرانی، رضا و همکاران(1387)، " اوراق بهادار سایدکار،(Sidecars) ابزاری نوین برای تأمین مالی شرکتهای بیمه در توسعه بازار بیمه جهانی"، مقاله ارائه شده در همایش بین المللی توسعه‌ نظام تامین مالی در ایران، تهران.
*       ثبات، غلامعلی (1385)؛ «تبدیل ریسک‌های بیمه شده به اوراق بهادار»، صنعت بیمه ،63.
*       حدادی جواد،(1390)،بررسی تامین مالی پروژه‎محور در بخش بالادستی نفت با تأکید بر ابزارهای اسلامی،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تربیت مدرس
*       حسنقلی پور حسین(1390)، صکوک وکالت بیمه‌ای برای پوشش ریسک حوادث فاجعه آمیز،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تهران
*       درخشان مسعود(1390)،توسعه پوشش‌های بیمه‌ای در صنایع نفت،گاز و پتروشیمی،پژوهشکده بیمه،تهران
*       راعی، رضا و سعیدی، علی (3138). مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ اول.
*       سازمان بورس اوراق بهادارایران.(1386). مصوبات کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس اوراق بهادار ایران.
*       سیفلو سجاد،(1387) "راهکارهای توسعه تعامل بیمه و بازار سرمایه"، چهاردهمین همایش ملی بیمه و توسعه، تهران
*       سیفلو، سجاد،( (1389)‌ "اوراق بهادار بیمه‌ای ابزاری برای افزایش توان بیمه‌گری در صنعت بیمه ایران"، هفدهمین همایش ملی و سومین همایش بین المللی بیمه و توسعه، تهران
*       صادقی دمنه، رحیم و کلانتری،‌ مهدیه(1388)، "نقش و جایگاه مشتقات و ابزار مالی در توسعه بازار بیمه جهانی"، مقاله ارائه شده در همایش بین المللی صنعت بیمه چالش‌ها و فرصت‌ها، تهران.
*       عبده تبریزی،‌ حسین(1380) " نقش صنعت بیمه در بازارهای سرمایه‌ جهانی شده"، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 64، صص93-109.
*       فطانت ، محمد و ناصرپور ، علیرضا (1387)؛ «مبانی تبدیل به اوراق بهادار سازی ریسک‌های بیمه شده» ، کتاب کنفرانس بین المللی تامین مالی، انتشارات دانشگاه شریف ، زمستان 1387.
*       فلاح شمس، میر فیض ،ناصرپور، علیرضا(1388)؛ «تبدیل به اوراق بهادار کردن ریسک : راهی برای کاهش اثرات بحران های مالی بر موسسات مالی» ، کتاب نوزدهمین کنفرانس سیاست های پولی و ارزی 
*       کریمی آیت(1386)،کلیات بیمه،چاپ دهم، پژوهشکده بیمه،تهران
*       مهدوی غدیر،نصیری فاطمه،(1391)،اصول و مبانی نظری بیمه،جلد اول،انتشارات پژوهشکده بیمه،تهران
*       موسویان سیدعباس.(1387). ابزارهای مالی اسلامی(صکوک)،چاپ دوم.سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،تهران
*       میر مطهری، سید احمد(1380)، " نقش موسسات بیمه در بازار سرمایه "، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 64، صص131-144.
*       ناصرپور محمد(1390)، تبدیل به اوراق بهادارسازی ریسک در شرکت‌های بیمه و اوراق بیمه‌ای حاصل از این فرآیند،تأمین سرمایه امین
*       نمن الحسینی ، مهدی و جعفری ،علی (1385)؛ «راهکارهای بازار سرمایه برای بیمه حوادث فاجعه آمیز»،  فصلنامه صنعت بیمه ،66. ،صص 5 تا35
*       Approach”, ASTIN Colloquium, Helsinki.
*       Bantwal, V & Kunreuther, H, (2000), "A Cat Bond Premium Puzzle?" Journal of Psychology and Financial Markets, no.1, pp. 76-91.
*       Canabarro, E, Finkemeier, M, Anderson, R & Bendimerad, F (1998), "Analyzing Insurance-Linked Securities", Quantitative Research, Goldman Sachs, PP. 3-5.
*       Cox, Samuel H. Joserh R. Fairchild, and Hal W. Pedersen,( 2000 ) Actuarial and Economic Aspects of Securitization of Risk, Asian Buletin,now 2000 .
*       Erwann Michel-Kerjana, and Morlaye, Frederic,( 2008), Extreme Events, Global Warming, and Insurance-Linked Securities: How to Trigger the ‘‘Tipping Point’’, The Geneva Papers, 2008, 33.
*       Harrington, S. E., Niehaus, G.R. (2003), “Risk Management & Insurance”, 2rd edition, New York, McGraw-Hill.
*       Laster, David (2001), "capital market innovation in insurance industry", Swiss Re, Sigma, no.3, pp. 14-16.
*       Malcolm P Wattman; Kimberly Jones(2007), Insurance Risk Securitization ,Journal of Structured Finance; Winter 2007; 12, 4.
*       Samuel H. Cox, Joserh R. Fairchild, and Hal W. Pedersen,( 2000), Actuarial and Economic Aspects of Securitization of Risk, Asian Buletin,now 2000 ;pp 157-193
*       Seiflou, Sajjad (2009), "Insurance-linked securities", first international conferences on insurance industry: challenges and opportunities, Tehran, The School of Economic Sciences (SES).
*       Seiflou, Sajjad (2010), "Insurance-linked securities: growing risk transferring tools", the Second World Risk and Insurance Economics Congress, Singapore, The Asia-Pacific Risk and Insurance Association (APRIA).
*       Swiss Re, sigma World insurance in 2012 , Progressing on the long and winding road to recovery