ارائه مدل مدیریت دارائی‌ها و بدهی‌های بانک مبتنی بر مدیریت ریسک با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستم‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حسابداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد ، ایران.

2 گروه حسابداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

10.30495/jik.2025.23534

چکیده

بانک‌ها به عنوان نهاد مالی واسطه‌ای، نقش مهمی در جمع‌آوری پس‌اندازهای مردم و هدایت آنها به سمت فعالیت‌های تولیدی دارند. از این رو، مدیریت دارائی‌ها و بدهی‌ها برای آنها و سپرده‌گذاران‌شان اهمیت زیادی دارد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، طراحی یک مدل مدیریت دارائی‌ها و بدهی‌ها مبتنی بر مدیریت ریسک‌های بانکی، از طریق شناسایی عوامل مؤثر بر ساختار ترازنامه و سایر صورت‌های مالی بانک و روابط نظام‌مند بین آن‌ها، است. پژوهش حاضر، یک مطالعه از نوع مدل‌سازی و شبیه‌سازی در حوزه صنعت بانکداری است و بر شناخت پارامترها و متغیرهای سیستم‌ مدیریت دارائی و بدهی بانک‌ها از یک سو و شناسایی روابط علّی این سیستم از سوی دیگر، تمرکز دارد و هدف آن کسب درکی عمیق و دیدگاهی کلی نسبت به سیستم‌های مدیریت دارائی‌ها و بدهی‌های بانکی است، تا بدین طریق به کمک توضیحات علّی، اثربخشی این سیستم‌ها مورد بررسی و تأیید قرار گیرد. در این پژوهش، با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستم‌ها مدلی پویا جهت مدیریت دارائی‌ها و بدهی‌های بانکی مبتنی بر مدیریت ریسک ارائه گردید. پس از ساخت مدل و انجام مراحل اعتبارسنجی و تحلیل حساسیت، سه سناریو طراحی و با استفاده از این مدل شبیه‌سازی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که اتخاذ تدابیر کارآمد جهت جمع‌آوری بیشتر سپرده‌ها به ویژه سپرده‌های مدت‌دار و همچنین افزایش کیفیت دارائی‌های اعتباری بانک، در صورت تخصیص بهینه می‌تواند در بهبود عملکرد بانک مؤثر باشد. بنابراین استفاده از تفکر سیستمی و رویکرد پویایی‌شناسی سیستم‌ها می‌تواند بانک‌ها را جهت مدیریت بهینه دارائی‌ها و بدهی‌ها یاری رساند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting the asset and liability management model of the bank based on risk management using the systems dynamics approach

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Taheri 1
  • Mohammadreza Setayesh 1
  • mohammad hasan janani 2
  • Mahmoud hematfar 1
1 Department of Accounting, Boroujerd Branch, Islamic Azad University, Boroujerd, Iran.
2 Department of Accounting, Boroujerd Branch, Islamic Azad University, Boroujerd, Iran
چکیده [English]

Banks, as an intermediary financial institution, have an important role in collecting people's savings and directing them towards productive activities. Hence, asset and liability management are very important for them and their depositors. Therefore, the purpose of this study is to design an asset and liability management model based on banking risk management, by identifying effective factors on balance sheet structure and other financial statements of the bank and systematic relationships between them,
The present study is a modeling and simulation study in the field of banking industry. It focuses on recognizing the parameters and variables of the assets and liabilities management system of banks on the one hand. Its purpose is to gain a deep understanding and a general view of bank asset and liability management systems, in order to examine and confirm the effectiveness of these systems with the help of causal explanations. In this study, using the systems dynamics approach, a dynamic model has been proposed to manage the assets and bank liabilities based on risk management. After constructing the model and performing the validation and sensitivity analysis steps, three scenarios were designed and analyzed using this model. The results showed that the adoption efficient measures to collect more deposits, especially long-term deposits, as well as increasing the quality of the bank's credit assets, if optimally allocated, can be effective in improving the bank's performance. Therefore, the use of system thinking and systems dynamics approach can help banks to optimally manage assets and liabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asset and Debt Management
  • Risk Management
  • System Dynamics

مراجع

  • اختیاری، مصطفی، عالم تبریز، اکبر، 1394. بهینه‌سازی پرتفوی منابع و مصارف بانک‌ها با استفاده از برنامه‌ریزی خطی (مورد مطالعه: بانک صادرات ایران)، چشم‌انداز مدیریت مالی، 5(121): 135-158.
  • احمدیان، اعظم، شاهچرا، مهشید، 1397. اثر مدیریت دارائی و بدهی بر ریسک نقدینگی بانک‌های ایران، نشریه پول و اقتصاد، 13(1): 123-107.
  • البرزی، محمد، محمدپور زرندی، محمد ابراهیم، شهریاری، مجید. 1390. مدیریت منابع و مصارف در بانک‌ها با رویکرد سیستم‌های پویا، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 2(6): 41-59.
  • ایزدی‌نیا، ناصر، قندهاری، مهسا، عابدینی، احمد، عابدینی نایینی، مهدی. (1396). مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک با به‌کارگیری تحلیل شبکه‌ای فازی و الگوی آرمانی (مطالعۀ موردی: بانک تجارت). مدیریت دارایی و تأمین مالی،5(4)،155.
  • بیدآباد، بیژن و الهیاری فرد، محمود. (1387). کارایی نسبی مدیریت دارایی و بدهی در بانکداری اسلامی، اقتصاد و تجارت نوین، 3(12), 109-128.
  • پیش‌بین، سید جمال، (1395). مدیریت دارائی‌ها و بدهی‌ها در بانک پارسیان و اثرات آن بر کارائی بانک. سومین همایش ملی و سومین همایش بین المللی مدیریت و حسابداری ایران، همدان.
  • تقی زاده یزدی, محمدرضا, فلاح پور, سعید, احمدی مقدم, محمد. (1395). انتخاب پرتفوی بهینه با استفاده از برنامه‎ریزی فرا آرمانی و برنامه‎ریزی آرمانی ترتیبی توسعه‎یافته. تحقیقات مالی، 18(4):591-612.
  • تیموری، ابراهیم، نورعلی، علیرضا، ولی‌زاده، نریمان، (1393)، پویایی‌های سیستم؛ رویکردی کاربردی برای مسائل مدیریتی، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
  • دیواندری، علی، کارولوکس، موسوی، سید رضا، (1384). طراحی مناسب پیش‌بینی در مدیریت نقدینگی نهادهای مالی در چارچوب نظام بانکداری بدون ربا با استفاده از شبکه‌های عصبی، فصلنامه چشم انداز مدیریت بازرگانی، 11(12): 23-58.
  • رضایی، فرزین، مهری نمک آورانی، امید. (1397). رابطه بین مدیریت دارایی ها و بدهی ها با عملکرد مالی وکیفیت گزارشگری مالی در بانک ها. فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 2(8)، 177-192.
  • زارعی, فاطمه, ندیری, محمد, نادری سمیرمی, جلال, موسویان, سیدعباس. (1399). ریسک نقدینگی و کیفیت دارایی‌ها- تأمین مالی در بانکداری اسلامی: رویکرد تحلیل همبستگی بنیادی. تحقیقات مالی اسلامی، 9(2)، 579-610.
  • ستایش، محمدحسین و فتحه، محمدحسین، (1396). بررسی تاثیر شاخص‌های سلامت نظام بانکی در تعیین راهبرد مدیریت دارایی و بدهی؛ با نگاه ویژه به شاخص کفایت سرمایه، دانش سرمایه گذاری، 6(24)، 139-150.
  • شیخ، رضا، عامری راد قیصری، بهناز، (1395). تحلیل مدیریت دارایی و بدهی با رویکرد تصمیم‌گیری گروهی چندهدفۀ فازی، مدیریت دارایی و تأمین مالی، 4(4)، 61-78.
  • صفائی, بهزاد, مصلح شیرازی, علی نقی, محمدی, علی, علیمحمدلو, مسلم. (1397). ارائه مدل سیستمی اشاعه فناوری نرم تجاری در صنعت نفت ایران. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری.
  • عرب مازاریزدی، محمد، باغومیان، رافیک، کاکه‌خانی، فرزانه، 1392. بررسی رابطه میان ترکیب دارائی و بدهی و ریسک نقدینگی بانک‌ها در ایران، فصلنامه دانش حسابرسی، 13(14): 33-51.
  • عمرانی، میثم، ناجی‌عظیمی، زهرا. (1395). مدل‌سازی مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها با رویکرد مدیریت ریسک نقدینگی در نظام بانکداری با استفاده از مدل برنامه‌ریزی آرمانی فازی (FGP)؛ مطالعه موردی: بانک ملت، تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، پاییز 1395 شماره 25، صص 91-127.
  • قادری، امیرحسین. (1393). تفکر سیستمی و هنر مدل‌سازی. نشریه راهبرد. شماره 24 (پیاپی 31): 5-74.
  • لبافی, معصومه, دارابی, رویا, صراف, فاطمه. (1399). مدل‌‎سازی مدیریت دارایی‌ها –بدهی‎ها‎ در بانک ملی ایران تحت شرایط عدم‌اطمینان: رویکرد مدل برنامه‎ریزی کسری،تصمیم‌گیری و تحقیق در عملیات، 5 (4)، 446-461.
  • محسنی، سیمین، حسینی‌پور، سید محمدرضا، جعفری‌مقدم، مسعود. (1398). مدیریت بهینه سپرده‌ها و تسهیلات در بانک کشاورزی با رویکرد برنامه‌ریزی آرمانی. نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 8(28): 203-220.
  • محمدلو, محسن, مطهری فریمانی, ناصر, فیضی, مهدی, پیرایش, محمدعلی. (1398). توسعه یک مدل پویای شبیه‌سازی برای تخصیص دارایی– بدهی در بانک.فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 1398(3): 85-116.
  • مشیری، اسماعیل، کریمی، مهناز. (1385). مدیریت بهینه دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک‌ها با استفاده از مدل برنامه‌ریزی آرمانی و روش تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: بانک کارآفرین)، تحقیقات مالی، 8(22): 89-117.
  • میکاییل‌پور، حسین، شیوا، رضا، (1382). مدیریت ریسک در حوزه بانکداری، مجموعه مقالات چهاردهمین همایش بانکداری اسلامی، ص 204-186.
  • نقشینه، نادر، حنیفی، فرهاد، کرداویی، حمیدرضا، (1392). مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌های بانکی به کمک برنامه‌ریزی چندهدفه خطی با شبیه سازی اقتصادسنجی «مطالعه موردی: بانک X»، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 4(14).
  • Abdollahi, H. (2020). Multi-Objective Programing for Bank’s Asset-Liability Management: The Case of Iranian Banking Industry. International Journal of Industrial Engineering & Production Research, 31(1), 75-85, Doi:10.22068/ijiepr.31.1.75.
  • Biety, Monie. (2012). An introduction to liquidity and asset management, World Council of Credit Union, 6- R.
  • Bushra, A.H, Hilwana, A, Norasyikin, A.F, Nor, F.M, Sayed, K, Sayed, N & Nasruddin, H (2015). Bank Financial Statement Management using a Goal Programming Model. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 211, 498- Doi:10.1016/j.sbspro.2015.11.066.
  • Chakroun, F., & Abid, F. (2013). A Multi-Objective Model for Bank Asset Liability Management: The Case of a Tunisian Bank. The IUP Journal of Financial Risk Management, Forthcoming.
  • Dash Jr, Gordon H, and Nina Kajiji. (2005), A nonlinear goal programming model for efficient asset-liability mamangement of property-liability insurers, Information Systems and Operational Research 43 (2), pp.135-156, Doi:10.1080/03155986.2005.11732422.
  • Hekimoğlu, M., & Barlas, Y. (2016). Sensitivity analysis for models with multiple behavior modes: a method based on behavior pattern measures. System Dynamics Review, 32(3-4), 332-362.
  • Jingyuan, C., Li, Z., Chao, J., & Yuchen, W. (2010). Risk management of assets and liabilities in commercial banks based on gravity model. In 2010 International Conference on Financial Theory and Engineering, 185-189.
  • Karthigeyan, A., Mariappan, V., & Rangaiah, B. (2013). Asset-Liability management in indian private sector banks – a canonical correlation analysis. Journal Impact Factor, 4(5), 06-13.
  • Kobayashi, T. (2013). Network versus portfolio structure in financial systems. The European Physical Journal B, 86(10), 434, pp. 1-12. Doi:1140/epjb/e2013-40072-9
  • Kosmidou, Kyriaki, and Constantin Zopounidis. (2004) "Combining goal programming model with simulation analysis for bank asset liability management." INFOR: Information Systems and Operational Research42, no. 3, pp 175-187, Doi:1080/.3155986.2004.11732701.
  • Kruger, M. (2011). A Goal Programming Approach to Strategic Bank Balance SheetManagement. SAS Institute, Centre for BMI, North-West University, South Africa.
  • Lee, L., Green, E., (2015) Systems Thinking and its Implications in Enterprise Risk Management, Journal of Information Systems, 29(2), p.195-210, Doi:2308/isys-51047.
  • Mohammadi, R & Sherafati, M (2015). Optimization of Bank Liquidity Management using Goal Programming and Fuzzy AHP. Research Journal of  Recent Sciences, 4(6), 53-61.
  • Mukasinayobye, I, Mulyungi, P. (2018). Influence of Asset Liability Management on Financial Performance of Commercial Banks in Rwanda: Camel Model Approach. International Journal of Science and Research. 7(11): 174-178. Doi:21275/ART20192582.
  • Owusu, F., and Alhassan,A. (2020) "Asset‐Liability Management and bank profitability: Statistical cost accounting analysis from an emerging market." International Journal of Finance & Economics. Doi:1002/ijfe.1860
  • Sharma, H. P., Sharma, K. D., & Jana .R. K. (2009). Credit union portfolio management - An additive fuzzy goal programming approach. Journal of Finance and Economics, 30: 18-29. Doi:10.1.1.222.2597.
  • Suresh, G., & Krishnan, P. A. (2018). Asset-Liability Management as a Risk Management Tool in Commercial Banks in India. IUP Journal of Bank Management, 17(1).
  • Sterman, J. D., Appropriate summary statistics for evaluating the historical fit of system dynamics models, Dynamica, 1984, 10(2), P.51-66.
  • Takayasu, K., Yosie, Y., Sufian A., Ronnie J. U., (2000). Non-performing Loan Issue Crucial to Asia’s Economic Resurgence. Sakura Investment Research, p. 1-6.
  • Tee, Evans, (2017) Asset Liability Management and the Profitability of Listed Banks in Ghana. IOSR Journal of Economics and Finance (IOSR-JEF), 8(3), PP 09-14, Doi:10.2139/ssrn.2987875.
  • Tektas, A, E. Nur Ozkan‐Gunay, and Gokhan Gunay. (2005) "Asset and liability management in financial crisis." The Journal of Risk Finance. Doi:10.1108/15265940510585806.
  • Wang, J. S., & Ning, C. X. (2015). ANFIS Based time series prediction method of bank cash flow optimized by adaptive population activity PSO algorithm. Information, 6(3), 300-313. Doi:3390/info6030300.
  • Wang, l.sh, Ning, ch,x. & Cui, w.h.(2015), Time Series Prediction of Bank Cash Flow Based on Grey Neural Network Algorithm. School of Electronic and Information, University of Science and Technology Liaoning, Doi:10.1109/ICEDIF.2015.7280205.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار